Na de laatste 3 stappen over het bereiden van peulvruchten, granen en noten en zaden is het je waarschijnlijk ook duidelijk geworden waarom het zo belangrijk is om je maaltijden te gaan plannen, zoals gezegd in stap #7. Veel gerechten op meer traditionele wijze bereid kosten wat meer voorbereiding dan je misschien gewend bent. Het is dus handig om van te voren te weten wat je zult gaan eten, zodat je bijvoorbeeld met een bonen gerecht je voldoende geweekte of gekiemde bonen hebt op de ochtend van de dag dat je die ’s avonds wilt eten. Bonen kun je immers het best zo langzaam mogelijk gaar koken. Een slowcooker of hooikist is daar ideaal voor, op die eerste kom ik aan het eind nog even terug. Traditioneel werd er vaak veel meer de tijd genomen voor het bereiden van eten. Brood kreeg de tijd om te rijzen en werd niet opgejaagd met allerlei toevoegingen, havermout werd gewoon de avond van te voren in de week gezet, zodat daar ’s morgens rustig op een laag vuur toch betrekkelijk snel pap van gekookt kon worden, bonen werden geweekt of gekiemd i.p.v. dat je een blik gare bonen opentrekt etc. Slow cooking of de slowfood beweging passen dan ook heel goed bij deze manier van voedsel bereiden.
En dat gezegd hebbende, kun je dus wel nagaan dat zoiets als een magnetron, een ultra snelle manier van koken uit den boze is…
Er is veel over de magnetron te zeggen, waarom je die beter vandaag dan morgen de deur uit kunt doen, lees bijvoorbeeld dit of dit blog maar eens er op na. Ooit kregen wij een combi magnetron van iemand die hem niet meer wilde, reuze handig vonden we toen, vooral voor het opwarmen van restjes eten. Wisten wij veel… tja, dat was zo’n 20 jaar geleden en het apparaat is zeker 25 jaar oud en doet het nog steeds! Gelukkig maar, anders hadden we geen oven ;-) Het is niet veel, eigenlijk veel te klein voor ons, maar het is er één en de magnetron functie gebruik ik gewoon niet meer. Zie hier in ons ‘design’ keukentje in een kastje waar van ellende het deurtje ooit uitviel:
Doe dus die magnetron de deur uit! Of oeps, nee… gebruik de magnetron functie van je combi magnetron niet meer ;-)
Zie je wat er bovenop onze oven staat? Dat brengt me op het volgende item in de keuken: pannen en potten
Je kunt je wel voorstellen dat datgene waarin je je eten bereid ook stoffen kan afgeven aan je eten, net als besproken in stap #8 met plastics, kunnen de materialen waar je pannen van gemaakt zijn soms ook giftige stoffen afgeven aan je gerechten.
Materialen die je in de keuken moet zien te vermijden zijn:
- aluminium
- anti-aanbaklagen
Materialen die veilig zijn:
- glas
- rvs
- gietijzer
- geëmailleerd
- plaatstaal
Twijfelachtig zijn de pannen met een keramische coating, zoals de Greenpan. Omdat deze nogal nieuw zijn, is daar ook weinig over bekend. Teflon vond men ook geweldig, toen het net op de markt kwam, maar inmiddels is toch wel duidelijk dat het giftig is… Ik zou er daarom niet voor kiezen.
Ook koper is een twijfelgeval. Koper staat weliswaar net als aluminium in de lijst van giftige substanties (zie hieronder bij Aluminium), maar het is ook een essentieel mineraal waar tegenwoordig mensen vaak een tekort aan hebben. We hebben er maar weinig van nodig (900 microgram/dag voor een volwassenen volgens de Dietary Reference Intakes (DRIs), vastgesteld door de National Academy of Sciences) en het is vrij onwaarschijnlijk dat we door het koken in koperen pannen aan de bovengrens van 10x die hoeveelheid komen, de keus is aan jou :-) Ik ben niet zo rijk dat ik me koperen pannen kan veroorloven ;-)
Bron: WHfoods.org: What is the healthiest type of cookware?
Aluminium
Al zou er maar weinig aluminium in het eten lekken, alle beetjes die je kunt vermijden zijn meegenomen, want aluminium is gewoon giftig. De Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR) bij de afdeling Health and Human Services in de V.S. plaatst aluminium in de top 200 van giftige stoffen, zie hier. Er zijn dan ook vele onderzoeken te vinden waaruit blijkt dat aluminium niet bepaald bevoordelijk is voor de gezondheid.
Bron: WHfoods.org: What is the healthiest type of cookware?
Anti-aanbaklaag zoals Tefal
Anti-aanbaklagen zijn een combinatie van aluminium en bepaalde polymeren (kunststoffen). Het smeltpunt van bijvoorbeeld Teflon ligt op 327°C, maar de structuur van het materiaal verandert al bij 150°C en dat is het al gauw hoor in een pan! Bovendien komen er giftige dampen af als het verhit wordt. Ook beschadigt een anti-aanbaklaag vrij snel en dan heb je algauw stukjes, juist ja aluminium met kunststof in je eten, dank u vriendelijk!
Zie bijvoorbeeld op deze Engelstalige website met veel referenties onderaan.
En is het niet grappig, die anti-aanbaklaag hebben wij helemaal niet nodig, want die is bedacht om met zo min mogelijk vet, toch te kunnen bakken en braden en wij gingen toch juist weer meer vet gebruiken, toch!?
Dit kan een kostbare stap zijn en daarom wellicht niet in een keer te doen:
vervang je aluminium pannen en pannen met anti-aanbaklaag door rvs, plaatstaal, emaille of gietijzer.
Vaak zijn koekenpannen van aluminium of hebben een aluminium laag aan de binnenkant. Aluminium is namelijk een uitstekende geleider. Die laag aan de binnenkant is tegenwoordig vaak geanodiseerd, waardoor het aluminium veel harder is. Toch kan dat ook beschadigen en dan krijg je toch aluminium deeltjes in je eten. Pannen die aan de binnenkant van rvs zijn, maar een kern hebben van aluminium of koper en/of aan de onderkant daarvan zijn gemaakt, zijn prima, als het aluminium of de koper maar niet in aanraking komt met je voedsel.
Let er ook op dat veel fluitketels een bodem van aluminium kunnen hebben!
Overigens had ik het geluk 2 rvs koekenpannen bij de kringloop te vinden, dus het hoeft niet per se veel geld te kosten. Ikea heeft ook nog wel eens rvs of plaatstalen koekenpannen. Een gietijzeren pan vind ik ideaal, maar vooral voor kinderen erg zwaar. Een kwalitatief goede gietijzeren pan kost ook een flinke duit, gelukkig zijn er ook goedkopere varianten te vinden, bijvoorbeeld hier. De goedkopere zijn wat grover van structuur en de bodem lijkt wel niet helemaal gelijkmatig in dikte te zijn en niet helemaal vlak. Ook plaatstalen pannen hoeven niet zo heel duur te zijn, zie hier bijvoorbeeld.
Aan het begin noemde ik al de slowcooker een ideaal apparaat in mijn ogen voor de traditionele maar praktische kok. Je vult ‘m ’s morgens met je ingrediënten en 8 uur later kun je er een lekkere warme maaltijd uit op scheppen. Er is echter één klein probleempje, helaas en ik kwam daar pas achter nadat ik hem had aangeschaft… Een slowcooker is een bak van keramiek en die bak gaat in een andere vorm waarin een verwarmingselement zit. Bovenop zit een glazen deksel. En het probleem zit ‘m in die pot van keramiek, want die is geglazuurd. En in de meeste glazuur zit lood en soms cadmium… Ik denk dat de meesten wel weten dat dat echt vergiften zijn en ze kunnen in je voedsel lekken vooral bij langdurig contact van een zure oplossing. De leverancier heeft navraag voor me gedaan bij de fabrikant en helaas gebruikt de fabrikant van mijn slowcooker geen loodvrij glazuur, uiteraard wel zoveel dat het binnen de Europese norm ligt, maar ja, daar heb ik niet zo’n hoge pet van op, die norm, eerlijk gezegd. Een beetje voorzichtig gebruiken dus dan toch maar en niet voor zure dingen.
Nu eten wij ook van borden van keramiek en hebben we bekers en kommen van keramiek, maar ik vermoed dat omdat het daar maar kort met het eten in aanraking komt, het wel mee zal vallen. Oud aardewerk, zoals dat leuke Spaanse of Portugese schijnt wel een probleem te kunnen vormen. Beter niet gebruiken dus!
Wil je meer lezen over gifstoffen in onze voeding dan is dit artikel aardig om te lezen.
De andere stappen gemist of nog eens nalezen?
stap #1 intro over labels lezen en keltisch zeezout.
stap #2 de juiste vetten.
stap #3 vervang ongezonde producten voor gezondere varianten en minder met suiker en wit meel.
stap #4 dierlijke producten, over grasgevoerd en biologisch vlees, melk en eieren.
stap #5 kippenbouillon, hoe je deze superfood maakt.
stap #6 groenten en fruit biologisch, lokaal en van het seizoen.
stap #7 goede voornemens over plannen en nieuwe dingen uitproberen
stap #8 Wat zullen we drinken?
stap #9 Peulvruchten.
stap #10 Granen
stap #11 Noten en zaden.
Geef een reactie